Ν. Δένδιας | Ασκούμε μια εξωστρεφή πολιτική αρχών με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή νομιμότητα

Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστώ. Θα μου επιτρέψετε και εμένα αφού ευχαριστήσω για τις ευχές σας, να ευχηθώ με τη σειρά στους αγαπητούς συναδέλφους για τη σημερινή γιορτή, αλλά και [για τις γιορτές] τις τελευταίες μέρες. Μπήκαμε στις περιόδους των εορτών.

Και, επίσης, να σας ευχαριστήσω, κύριε Πρόεδρε, και εσάς και την Επιτροπή, για την ευκαιρία που μου δίνετε να συναντηθούμε σήμερα και να ενημερώσω την Επιτροπή για τα ζητήματα του Υπουργείου Εξωτερικών σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων εθνικού ενδιαφέροντος.

Πρώτο προφανές ζήτημα μείζονος εθνικού ενδιαφέροντος, είναι η σχέση μας με την Τουρκία και το Κυπριακό, ξεκαθαρίζοντας, βέβαια, ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας δεν κινείται σε αντίστιξη με την Τουρκία και το τι πράττει ή το τι λέγει η Τουρκία.

Έχουμε μια αυτόνομη, αυτοδύναμη, προφανώς σχεδιασμένη επί τη βάσει του εθνικού συμφέροντος εξωτερική πολιτική. Βέβαια, θα επιθυμούσαμε μια διαχρονική σχέση καλής γειτονίας με τη γείτονα χώρα, την Τουρκία, με δεδομένη βάση.

Η βάση είναι ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στο Διεθνές Δίκαιο συμπεριλαμβάνεται, προφανώς, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η UNCLOS, η οποία αποτελεί και τμήμα του Ευρωπαϊκού κεκτημένου, του Aquis.

Θα ήθελα να θυμίσω αυτό που ξέρετε πολύ καλά, κύριοι συνάδελφοι, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κυρώσει την UNCLOS και ως Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο το σύνολο των κρατών-μελών.

Και, βέβαια, η Ελλάδα και η παρούσα κυβέρνηση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραμένει πάντοτε ανοιχτή σε διάλογο με την Τουρκία, στο πλαίσιο, όμως, που προηγουμένως αναφέρθηκα. Στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, για τη διαφορά, τη μία διαφορά, που έχουμε με τη γείτονα χώρα.

Η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει κάποια στιγμή αυτά τα οποία διακηρύσσει προς διάφορους συνομιλητές της. Ότι προσυπογράφει τον διάλογο, σε αυτό όμως το πλαίσιο, όχι έναν διάλογο προσχηματικό, εκτός πλαισίου, βασισμένο σε γενικότητες.
Και επίσης, υπάρχει μια αυτονόητη προϋπόθεση της επιτυχίας ενός διαλόγου. Είναι να εγκαταλειφθεί η απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδος, το casus belli και, επίσης, ξαναλέω να υπάρχει αποδοχή του συγκεκριμένου πλαισίου.

Το casus belli, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Διότι η γείτων χώρα είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη, επαναλαμβάνω, η μόνη χώρα στον πλανήτη, η οποία κατά πλήρη παράβαση του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών απειλεί γειτονική χώρα με πόλεμο και, μάλιστα, με τη σημείωση κάτω από το απαράδεκτο της απειλής, ότι η απειλή διατυπώνεται εάν η άλλη χώρα, η Ελλάδα δηλαδή, ασκήσει νόμιμο δικαίωμά της.

Αυτό πρέπει να φύγει από τη μέση. Δεν είναι δυνατόν τον 21ο αιώνα να δεχόμαστε ως λογική συνύπαρξης την απειλή πολέμου. Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι είναι και προς το δικό της όφελος να αρθεί το casus belli.

Όσον αφορά το Κυπριακό, θα πρέπει να εγκαταλειφθούν οι προκλητικές και παράνομες ενέργειες τόσο στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου κατά παράβαση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, όσο και στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, και να υπάρξει επανέναρξη του διαλόγου στο μόνο αποδεκτό πλαίσιο, το πλαίσιο που προδιαγράφεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με τα ψηφίσματά του, δηλαδή τη Διζωνική και Δικοινοτική Ομοσπονδία.

Στη συνέχεια της συζήτησής μας, και μετά τις τοποθετήσεις, ελπίζω ότι θα έχω τη δυνατότητα να σας ενημερώσω για τον ρόλο που έχει η χώρα μας στη νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας που διαμορφώνεται στην Ανατολική Μεσόγειο, την περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεών μας με σημαντικούς δρώντες της ευρύτερης περιοχής μας, όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία. Αλλά και ενός πλέγματος διμερών επαφών και τριμερών και πολυμερών σχημάτων συνεργασίας με άλλα κράτη, όπως το Μπαχρέιν, το Ομάν.

Θα είναι πολύ ενδιαφέρον, νομίζω, να συζητήσουμε για τις σημαντικές Συμφωνίες που διαγράφουν το πλαίσιό μας, όπως αυτή με την Γαλλία, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, να συζητήσουμε τη σχέση μας με το Ηνωμένο Βασίλειο, στη μετά-Brexit εποχή, τη νέα παρουσία μας στο Μεσανατολικό, τη Λιβύη, τη Συρία, στο ενδιαφέρον της χώρας μας για τα τεκταινόμενα στον Καύκασο, την πάγια, διαρκή και συνεπή συμμετοχή μας στα Βαλκάνια με έμφαση αφενός μεν την ενταξιακή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων, ειδικά της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και δεν σας κρύβω τις ανησυχίες που δημιουργεί η κατάσταση στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Βεβαίως, η ευρωπαϊκή προοπτική οποιασδήποτε χώρας σημαίνει τήρηση της αιρεσιμότητας.

Επίσης, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τη δραστηριοποίησή μας σε περιοχές που θεωρούνταν μέχρι πρόσφατα εκτός άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος. Αναφέρομαι στην υποσαχάρια Αφρική, στο Σαχέλ. Αλλά επίσης και χώρες της Κεντρικής, της Ανατολικής και της Δυτικής Αφρικής. Όπως ξέρετε, πρόσφατα επισκέφτηκα την Ρουάντα, την Γκάνα, την Γκαμπόν, χώρες τις οποίες δεν είχε επισκεφθεί ποτέ Έλληνες Υπουργός Εξωτερικών. Αμέσως μετά τα Χριστούγεννα θα επισκεφτώ τη Νιγηρία, την Αγκόλα, θα έχουμε την επίσκεψη της Υπουργού Εξωτερικών της Κένυα, θα εγκαινιάσω τη νέα Ελληνική Πρεσβεία στη Σενεγάλη και πιθανότατα μετά θα επισκεφτώ και τη Μαυριτανία.

Επίσης, θα ήθελα να γνωρίζετε που βρισκόμαστε στις σχέσεις μας με τη Ρωσία, όπως ξέρετε μεταβαίνει μεθαύριο εκεί ο Πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης για συνάντηση με τον Πρόεδρο Putin. Τις σχέσεις μας με την Κίνα, μόλις προ ολίγων εβδομάδων μας επισκέφτηκε ο Κινέζος Υπουργός Εξωτερικών ο κύριος Wang Yi, αλλά επίσης και μια σειρά αναπτυσσόμενων δυνατοτήτων με χώρες που ήταν εκτός του άμεσου ορίζοντά μας. Αναφέρομαι σε δυο συναντήσεις με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ινδίας, η πρώτη έγινε κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα.  Αναφέρομαι, επίσης, στη μεθαυριανή επίσκεψη στην Αθήνα της Υπουργού Εξωτερικών της Αυστραλίας και στις προγραμματισμένες συναντήσεις με την Ινδονησία, με το Βιετνάμ και με την Ιαπωνία

Τέλος, μπορούμε να συζητήσουμε πώς εξελίσσεται η υποψηφιότητά μας, η κορυφαία υποψηφιότητά μας, για το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.  Έχω τη χαρά να σας πω ότι αυτή τη στιγμή έχουμε 95 δεσμεύσεις, είμαστε πάρα πολύ κοντά στην απόλυτη πλειοψηφία. Δεν έχει εμφανιστεί δε αντίπαλός μας. Υπάρχουν δύο υποψήφιοι, εμείς και η Δανία.  Δεν υπάρχει αντίπαλός μας για δύο θέσεις προς το παρόν.

Επίσης, θα ήθελα να αναφερθώ στην επιτυχία που είχαμε για την πρόσφατη εκλογή μας στην Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO την 25η Νοεμβρίου.  Αντιλαμβανόμαστε όλοι σε αυτή την αίθουσα γιατί ήταν πολύ σημαντική για εμάς αυτή η εκλογή. Επίσης, την εκλογή στην Επιτροπή Διεθνούς Υπαλληλίας των Ηνωμένων Εθνών. Την εκστρατεία μας που δεν οδήγησε σε εκλογή αλλά αποσπάσαμε 71 ψήφους του καθηγητή Σισιλιάνου για το Διεθνές Δικαστήριο. Και μάλιστα μια πολύ δύσκολη εκστρατεία γιατί ο αντίπαλος του καθηγητή διεκδικούσε συνέχιση θητείας θανόντος, κατά συνέπεια είναι εξαιρετικό το αποτέλεσμα των 71 ψήφων. Όπως, επίσης, και την εκλογή μας στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού του ΙΜΟ, η εκλογή γίνεται στις 15/12.

Έχει τεράστια σημασία η χώρα να έχει υποψηφιότητες και να έχει και επιτυχίες και να μετέχουμε στα διεθνή όργανα, αυτό το καταλαβαίνετε.

Αγαπητοί συνάδελφοι, ζούμε σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Ασκούμε σε αυτό το περιβάλλον μια εξωστρεφή πολιτική αρχών με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τη διεθνή νομιμότητα.  Κινούμαστε στους άξονες αυτής της πολιτικής. Πυξίδα μας διαχρονικά είναι η υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, η προάσπιση του εθνικού μας συμφέροντος αλλά και η πρόταξη πανανθρώπινων αξιών. Για όλα αυτά προσβλέπω σε μια εποικοδομητική συζήτηση.

Οφείλω να πω ότι συμφωνούμε νομίζω στους μεγάλους άξονες της εξωτερικής μας πολιτικής, έστω και με τις επιμέρους αποχρώσεις και τις διαφορετικές απόψεις, οι οποίες εμπλουτίζουν τον διάλογο και πρέπει να ενθαρρύνονται. Δεν έχουμε, όμως, τελειώνοντας θέλω να πω, την πολυτέλεια προσχηματικών διαφωνιών γιατί πάντοτε η κατάσταση έχει στοιχεία κρισιμότητας.

Ευχαριστώ θερμά, κύριε Πρόεδρε.